Covid-19 Tekno-güce Yenik Düştü

Covid-19 Koranavürüs, tüm dünya ile birlikte Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde de sosyal yaşamı ve ekonomiyi doğrudan etkilemiştir. Bu bağlamda ada genelinde  üniversiteler uzaktan eğitime geçerek eğitimdeki aksaklıkların önüne geçmeye çalışmaktadır. Üniversitelerin uzaktan eğitime geçmesiyle teknolojik  ve ekonomik altyapıları gündeme gelmektedir. Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Bilgi İşlem Müdürü Aytaç Çerkez, DAÜ’nün teknolojik ve ekonomik altyapısı hakkında gazetemize bilgi verdi.

Mevcut durumda üniversiteniz nasıl bir teknik altyapıya sahip? İnternet, yazılım, interaktif öğrenci hizmetleri vb. nasıldır?

Üniversitemiz yıllardır bilişim altyapısına gerekli yatırımları yapmaktadır. Üniversitemiz kampüsü içindeki her binaya (yurtlar dahil) fiber altyapımız, yedekli olarak gitmektedir. Bu da bize tüm binalarımıza ve dolayısı ile personel ve öğrencilerimize yüksek hız bağlantılı internet ve ağ bağlantısı verme imkânı yaratmıştır. Bunun yanında, tüm kampüs kablosuz ağ imkanı ile mobil erişim de sağlanmaktadır. Kablosuz ağ bağlantı imkânı ile üniversitemiz, 800 adetten fazla yüksek teknolojiye sahip kablosuz erişim cihazı ile hem KKTC’de hem de bölgede lider durumundadır. Bu kablosuz ağın dünyadaki bir organizasyonu ile de tüm dünyada “eduroam” sayesinde mobil altyapıyı dünyanın her yerinde kullanma imkânımız vardır. Bu uygulama, KKTC’deki tek üniversite olarak bize büyük bir avantaj sağlamaktadır.

Bilgi İşlem Merkezi olarak üniversitenin verdiği hizmet ve servislerin neredeyse tümünü elektronik ortamda yönetmekteyiz. Bu hizmetin sürekliliğini sağlamak için de hem veri merkezimizi hem de hizmet yönetimimizi yedeklemekteyiz. Bunun yanı sıra, dünyaya açılan internet bağlantımız da 2 ayrı noktadan yedekli olarak sunulmaktadır. Bu bize hem yedeklik hem de iş yüklerinin dengeli olarak dağıtılmasını sağlamaktadır.

Güçlü altyapının yanı sıra, üniversitemizin kendi geliştirdiği uygulamalar sayesinde, üniversite içindeki akademik ve idari hizmetler de elektronik ortamda yapılmaktadır. Öğrenci İşleri, Personel İşleri, İdari evrak yazışmaları, bina otomasyonları, elektronik oylama, Yönetim kurullarının elektronik ortamda yürütülmesi, vb. birçok hizmetler ‘Bilgi İşlem Merkezi’ tarafından geliştirilen uygulamalar sayesinde yıllardır yapılmaktadır.

Tüm bunların yanında, üniversitemiz gerek akademik gerekse idari işlerin yürütülmesi için birçok yazılım ürününü de lisanslı olarak kullanmaktadır. Özellikle son zamanda, uzaktan eğitim gereksiniminin olduğu ortamda, yıllardır deneyim sahibi olduğumuz “Microsoft Office 365” kampüs lisansımız sayesinde hocalarımız ve öğrencilerimizin tümüne lisanslı olarak verilmiştir.

Bu altyapı, adadaki diğer üniversitelerle karşılaştırıldığında nasıl bir farklılık gösteriyor?

Üniversitemizin bilişim altyapısı hem sürdürülebilirlik hem de teknolojik performans olarak sadece KKTC’de değil bölgede de en iyi sisteme sahiptir. Bahsettiğim gibi üniversitemizin hemen hemen tüm hizmetleri elektronik ortamda sunulmaktadır.

Özellikle Covid-19 pandemisi sebebiyle, çevirim içi eğitime çok hızlı adapte olabilmiştir. Daha önce, öğrenme yönetim sistemini kullanan ve deneyim sahibi olduğumuz platformları genişleterek tüm kesimlerimizi bu sistemde buluşturduk.

Corona virüsü sebebiyle ve YÖK kararıyla geçilen çevrim içi derslerin öğrenciler ve hocalar açısından (DAÜ Bilgi İşlem Müdürü olarak) avantajları ve dezavantajları sizce nelerdir?

Öncelikle, uzaktan eğitim her iki taraf için de, öğrenci istediği zaman dersi dinleyebilir veya derse çevirim içi katılıp interaktif olarak izleyebilir. Zaman ve mekân bağımsız olarak derse katılma imkânı var. Bilgiye hızlı ve kolay bir şekilde erişme imkânı sağlar. Yüz yüze eğitimde gereken ulaşım, barınma, konaklama, beslenme gibi ek harcamaları ortadan kaldırır. Fiziksel engelli öğrencilere eğitim olanağı sağlar. En önemlisi herkese fırsat eşitliği sağlar.

Çevrim içi eğitim veren hocalara çeşitli avantajlar sağlamaktadır. Öncelikle öğrenci ihtiyaçlarını dikkate alarak çok farklı kaynaklardan materyaller oluşturabilir, gerekirse farklı sınıflar için farklı materyalleri harmanlayabilir. Üstelik oluşturduğu bu materyali ihtiyaç duyduğunda farklı kaynaklarla besleyebilir, geliştirebilir, yeniden organize edebilir. Bunun yanında birçok ses ve görüntü dosyasını öğrencilerinin erişimine açabilir.

Çevirim içi eğitimde en önemli dezavantaj, teknik konuların laboratuvar ortamında tam anlamı ile yapılamamasıdır. Simülasyon ortamı yaratılabilir, ama yüz yüze yapılan ve el becerisi de gerektiren uygulamalı eğitimlerde sorun olabilmektedir.

Bunun yanında, özellikle teknik donanımı yeterli cihaz ve internet altyapısı da gerektirdiğinden, bazı zamanlarda ve bölgelerdeki eksik altyapı sorunu yüzünden dezavantaj olabilmektedir.

Çevrim içi derslerin üniversite ekonomisine etkisi ne ölçüdedir?

İçinde bulunduğumuz bu durum olağanüstüdür. Şu anda dünyadaki tüm kurumlar ve bireyler de ekonomik açıdan olumsuz etkilenmiştir. Ancak, bu durumda çevirim içi derslerin devam etmesi ekonomik olarak bir bakıma avantaj sağlamıştır. Yüz yüze eğitimde gereken ulaşım, barınma, konaklama, beslenme gibi ek harcamaları ortadan kaldırmıştır.

Öğrenciler bu koşullarda ödemiş oldukları harçların teknik bakımdan karşılığını alıyorlar mı?

Öğrencilerimize sunulan ve aktarılan çevirim içi eğitimde, yüz yüze sınıfta yapılan eğitimden bir farkı yoktur. Hatta, dersin tekrarı da mümkün olduğundan avantajı da vardır. Uygulama ağırlıklı derslerin bir ölçüde yapılamaması öğrenciler için kayıptır. Ancak, üniversitemiz, bugünkü planına göre uygulama ağırlıklı dersleri de yaz aylarında giderecektir.

Uzaktan eğitime geçen öğrenciler ve hocalarımızın teknik yeterlilikleri sizce nasıl?

Daha önce de belirttiğim gibi, üniversitemizde hemen hemen tüm hizmetler elektronik ortamda yürütüldüğünden hem hocalarımız hem de öğrencilerimizin adapte olması çok kısa bir sürede sağlanmıştır.

Öğrencilerden ve hocalardan gelen bilgiler doğrultusunda sorunlarla karşılaşıyor musunuz?

Covıd-19 Pandemisi nedeni ile zor bir dönem yaşadığımız bu günlerde,  bilindiği gibi üniversitemiz eğitime, 23 Mart 2020 tarihinden itibaren çevirim içi olarak devam ediyor. Hocalarımızdan gelen sorunların başında, kendilerine daha önce verilen dizüstü bilgisayarlarda oluşan sorunlardır. Bunun yanında, “Microsoft Teams” uygulaması üzerinde yaratılan derslere kendi öğrencilerini tanıtmada sorunlar yaşadık. Öğrencilerimizden gelen sorunlar arasında, sisteme girişte kullandıkları şifreleri hatırlayamamaları ve genelde de kampüs dışından bağlananların yetersiz internet bağlantısı mevcuttur.

Sıkıntılı durumları (2. sorum ile ilişkili) çözmek için nasıl bir yol izliyorsunuz?

Akademik olarak iletilen teknik sorunlara cevap vermek için “Uzaktan Eğitim Komisyonu” oluşturuldu. Bu komisyonun üyelerinin çoğunluğu hocalarımızdır. Yine hocalarımızdan gelen ve akademik olarak cevap verilmesi gereken sorunlar burada değerlendirilip çözüm bulunmaktadır. Bilişim ile ilgili teknik sorunlar için ise “Bilgi İşlem Merkezi Müdürlüğü” teknik personeli yardımcı olmaktadır. Çoğu sorunlara uzaktan bağlanıp, sorunlar çözümlenmektedir.

Üniversiteniz, teknolojik altyapısına ne kadar bütçe ayırdı?

Üniversitemiz bilişim altyapısının günümüz teknolojisinden geri kalmamak için doğru zamanlarda gerekli yatırımları yapmaktadır. Gerek altyapı bağlantıları, gerekse yazılım olarak bütçenin elverdiği ve yeterli düzeyde yatırımlar her yıl içinde yapılır.

Bu bütçenin ne kadarı uzaktan eğitim için kullanılıyor?

Özellikle akademisyen ve öğrencilerimizin ortak kullanımlarına imkân veren -Microsoft Office 365- kampüs lisansımıza yaptığımız yatırımla bu dönemde uzaktan eğitimi bu platform üzerinde sunabildik. Uzaktan eğitimi destekleyen altyapı, sunucu ve yazılım yatırımları da gerekli görüldüğü zamanlarda ve planlanan çerçevede yapılmaktadır.