Çocukların Ortak Velayeti

Son zamanlarda ortak velayet talebi ile mahkemelerde davalar açılmaktadır. Peki gerçekten ebeveynlerin çocukların ortak velayetini almaları mümkün mü?

Türk Medeni Kanun hükümleri uyarınca evlilik birliği içinde doğmuş müşterek çocuklar üzerinde anne ve babanın velayet hakkı eşittir. Boşanma durumunda ise Mahkeme velayeti çocukların haklarını da gözeterek anne ya da babaya vermektedir. Ortak velayet; müşterek çocukların bakımı, korunması, eğitimi, öğretimi, denetimi başta olmak üzere her konuda eşit söz hakkına sahip olmak demektir.

Her ne kadar ortak velayet kavramı ulusal yasalarla düzenlenmemişse de Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler neticesinde mahkemelerden talep edilebilir hale gelmiştir. Ancak, uygulamada ortak velayet şartları keskin sınırlarla belirlenmemiştir. Elbette göz önünde bulundurulan belli başlı hususlar vardır. Bunlardan bir tanesi, çocuğun üstün menfaatidir.

Çocuğun Üstün Menfaati

Velayet davalarında mahkeme çocuğun velayet hakkını düzenlerken çocuğun üstün menfaatini göz önünde bulundurmaktadır. Buradan anlaşılması gereken; çocuğun mutluluğunun ve sağlığının devamlı surette sağlanmasıdır. Her olay kendine özgü incelenirken; çocuğun yaşı, olgunlaşma düzeyi, ebeveynlerin çocukla olan ilişkileri, çocuğun eğitimi, bakımı, barınması, giyimi, eğitimi , yaşam alanı, çevresi ve benzeri kriterlere bağlı olarak belirlenir.

Ortak velayet tayin edilirken de mahkemece saydığımız bu kriterlerin taraflarca eşit ve düzenli olarak yerine getirilip getirilmeyeceği araştırılır Tabii ki burada en önemli husus, gönüllülüktür.

Mahkeme böyle bir kararı ancak hem anne hem de baba tarafından talep edildiğinde ortak kararla istendiğinde ve her iki taraf da gönüllü olduğunda verebilir. Aksi bir durumda mahkemece velayetin ortak düzenlenmesi yoluna gidilmesi mümkün olmayacaktır.

Bu anlatımlardan, tarafların talep edip ortak velayete gönüllü olmaları elbette yeterli değildir. Bununla beraber, mahkeme tarafından ortak velayetin uygun görülmesi gerekmektedir. Yani, eşlerin ileriki süreçte velayet konusunda herhangi ihtilaf yaşamayacaklarına kanaat etmesi gerekir.

Mahkemenin ortak velayete karar vermesiyle birlikte uygulamada ortaya çıkacak her durumun da ayrıca düzenlenmesi gerekmektedir. Çocuğun kimin yanında kalacağı, çocuk anne ya da baba yanında kalırken diğer ebeveynle çocuk arasındaki şahsi münasebetin nasıl kurulacağı, iştirak nafakasının miktarı, kim tarafından nasıl ödeneceği gibi hususlar da ayrıca yargılamayla netlik kazanacak hususlardır.