8 Mart’ın Dönüşümü

Dünya çapında parfümlere ve cilt kremlerine uygulanan %50 indirimle, eğlence programlarıyla ve çiçeklere kutlanan 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, eski adıyla ‘8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar’ günü. Kapitalizme karşı direnirken ölen 129 kadının yine kapitalizme hizmet sağlanarak kutlandığı gün oldu.

‘Dünya Emekçi Kadınlar Günü’ nedir?

Yıl: 1857 Tarih: 8 Mart Yer: ABD-New York

Bir tekstil fabrikasında çalışan 40 bin emekçi kadın uğradıkları haksızlıklara karşı “daha iyi çalışma koşulları” için greve başladı. Talepleri; uzun çalışma saatlerinin on saate indirilmesi ve fabrikada çalışan erkeklerle aynı maaşı almaktı. Grev esnasında çıkan yangında polis tarafından  fabrikaya kitlenen 129 kadın yanarak can verdi. Bundan tam 53 yıl sonra 1910 yılında Danimaka’nın Kopenhang kentinde İkinci Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansında Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin tarafından  8 Mart’ın “Internationaler Frauentag” yani Dünya Kadınlar Günü olarak alınmasını önerdi ve oy birliği ile karar verildi. On Yıl sonra 1921 yılında düzenlenen Üçüncü Uluslararası Kadınlar Konferansından günün adı “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” olarak değiştirildi.

8 Mart’ın Emekçiden Eğlenceye Dönüşümü

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977’de, 8 Mart tarihinin emekçi kelimesi çıkartıldı ve yanarak ölen kadınlara atıfta bulunulmayarak “Dünya Kadınlar Günü” olarak anılması kabul edildi. Bu şekilde, 8 Mart emek ve eşitlik olarak anılacak bir gün olmaktan sıradan bir eğlence gününe dönüştü. Her yıl 8 Mart’ın hediyeler alınması, kadınlara özel indirimler yapılması gibi etkinliklerle amacından saparak kutlanan bir gün olduğu görülmektedir.

1857’den 2021 yılına kadar neler değişti?

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ortalamasına göre dünyada kadın-erkek ücret eşitsizliği yüzde 16 seviyesinde. Türkiye’de ise TUİK’in 2018 verilerine göre yüksekokul ve üzeri eğitim düzeyine sahip çalışanlarda ücret farkı %15,8 iken bu fark ilkokul ve altı eğitim düzeyine sahip çalışanlarda %38,6 oranına kadar yükseliyor. Yani aynı işi yapan erkek 100 TL alırken kadın 62 TL alıyor.

İstatiksel sonuçlara bakıldığı zaman 8 Mart gününde kadınlara çiçek almanın, o güne özel indirim kampanyalarından faydalanmanın eşit haklar bağlamında çok işe yaradığı söylenemez.