Yardım Nafakası

Herkes yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üst soyu ve alt soyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Yardım nafakası ise yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan kişinin üst soyundan ya da alt soyundan talep edebileceği parasal yardımdır.

Yardım Nafakası Yükümlüleri

Türk Medeni Kanunu tanımından hareketle, yardım nafakası yükümlüsü, yoksulluğa düşecek kişinin üst soyu ya da alt soyu olarak görülmektedir. Eğitim hayatı devam eden 18 yaşını doldurmuş birey bu taleplerini üst soyuna yani anne ve babasına iletebilecekken, yoksulluğa düşmüş bir anne ya da baba ise bu talepleri alt soyuna yani çocuklarına iletebilir.
Uygulamada çoğunlukla 18 yaşını geçmiş ancak eğitim hayatı devam eden bireylerin, anne ve babalarından talep ettikleri parasal yardım olarak görülmektedir. Her ne kadar anne ve babanın çocuğa bakım yükümlülüğü çocuğun 18 yaşını doldurmasıyla sona erse de eğitim hayatının devam etmesi gibi nedenlerin varlığı durumlarında anne ve babaların çocuklarına karşı bakım yükümlülüğü devam eder.

Bazı ailelerde ebeveynler çocuklarına maddi destek sağlamak konusunda gönüllü olmazlar. Eğitim hayatı bitmiş de olsa yaptığı işten refahını sağlayacak kadar maddi kaynak sağlayamadığı durumlarda dahi yardım nafakası talebinde bulunma hakları vardır.
Kanun tanımından hareket edecek olursak bu dava; çocuklara, torunlara, anneye, babaya, büyük anne ve büyük babaya ve kardeşlere karşı ileri sürülebilir.

Yardım Nafakasının İstisnai Durumları

Yardım nafakası konusu kişilerin vicdanına bırakılmadan, ahlak kuralları çerçevesinde değerlendirilen sosyal bir ödev olarak kanunda yer almıştır. Bu nedenle de bu ödevin ortadan kaldırılması yasa maddesi ile sınırlandırılmıştır. Buna göre; aile bağlarının zayıflamış olması nafaka ödevini ortadan kaldıran bir neden değildir. Aileye karşı sorumluluklarını ihmal edenler, nafaka talebinde bulunamazlar. Mirasçılıktan çıkarılma nafaka yükümlülüğünü ortadan kaldıran bir nedendir. Çocuğun yüksek öğrenim görmesi, ihtiyaçlarını karşılamaya yetmeyecek bir işte çalışması nafaka sorumluluğunu ortadan kaldıran bir neden değildir.

Yardım Nafakası Miktarında Kıstas

Yardım nafakasının amacı, talep edenin geçimini sağlayacak kadar miktarın talep edene ödenmesidir. Dolayısıyla bu dava, talep eden tarafından zenginleşme aracı olarak kullanılamayacaktır. Davanın ikame edildiği kişinin ise mali gücüne uygun bir miktar belirlenmesi gerekir. Yani, davalıdan istenecek meblağ, üzerinde karar verildiği takdirde davalının fakirleşmesine, yaşam güçlüğü çekmesine neden olmayacaktır. Bu genel kural çerçevesinde mahkeme talep edene, karşı tarafın da maddi gücünü göz önünde tutarak bir miktar nafakaya hükmedecektir.