Kötü Yaşama Tarzı Nedeniyle Kısıtlılık Kararı

Çeşitli sebeplerden ötürü bazı kimseler kendilerini ve mallarını yönetme konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Bu ergin kişileri korumak, hukuki güvenliklerini sağlamak üzere vesayet makamı çalıştırılabilir.  Bu özellikteki kişiler vesayet altına alınarak haklarında “kısıtlılık” kararı verilir.

Kısıtlılık

Kısıtlılık nedenleri kanunda belirtilmiştir. Buna göre;

• Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı sebebiyle işlerini göremeyen, korunması ve bakımı için kendisine sürekli yardım gereken, başkalarının güvenliğini tehlikeye sokan kişiler,
• Savurganlığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı, kötü yaşam tarzı veya malvarlığını kötü yönetmesi sebebiyle kendisini veya ailesini darlık veya yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açan bu nedenle devamlı korunmaya, bakıma muhtaç olan ya da başkalarının güvenliğini tehdit eden kişiler,
• Bir yıl veya daha uzun süreli özgürlüğü bağlayıcı bir cezaya mahkûm olan kişiler kısıtlanır.
• Yaşlılığı, engelliği, deneyimsizliği veya ağır hastalığı sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden her kişi kendi isteğiyle kısıtlanabilir.

Savurganlık

Gelir gider dengesini hesaplamadan ölçüsüzce harcamalar yapan kişiler hakkında kısıtlılık kararı verilebilir. Ancak, bu harcamaların önlenemez şekilde gerçekleşmesi, kendisinin ve ailesinin sürekli bir tehlikeye düşürüyor olması gerekir.

Alkol veya Uyuşturucu Bağımlılığı

En bilindik kısıtlılık nedenlerinden biri de alkol veya uyuşturucu bağımlılığıdır. Arada sırada alkol tüketmekten ziyade alkollü içeceklere psikolojik ve fiziksel sağlığına zarar verecek ölçüde aşırı tutkunluk içeren kişiler hakkında kısıtlama kararı verilebilir.

Kötü Yaşama Tarzı

Genel ahlaka aykırı şekilde hayat süren, toplum düzeniyle bağdaşmayan bir hayat tarzını tercih eden kişiler hakkında kısıtlama kararı verilebilir. Bu hayat tarzı nedeniyle kişinin kendisinin ve ailesinin maddi ve manevi açıdan tehlikeye düşmüş olması gerekir.

Yargıtay Kararları Işığında Kısıtlama Kararları

Yargıtay, eşinin ölümünden sonra birçok taşınmazı satan, mal kaçıran, elde ettiği gelirleri müsriflik boyutunda harcamalar yaparak israf eden kişi hakkında kısıtlama kararı verilmesi gerektiğine hükmedilmiştir.

Yargıtay bir başka kararında malvarlığını satmasını gerektirir maddi bir sıkıntısı olmadığı halde savurganlığı sebebi ile birçok taşınmazı satma girişimi içinde bulunan kişi hakkında kısıtlama kararı verilmesi gerektiğine hükmetmiştir.

Vesayet Davalarında Usul

Vesayet davalarında hakkında kısıtlama kararı çıkarılması istenen kişinin mutlaka dinlenmesi gerekir. Aksi halde yüksek mahkeme bu kararı bozacaktır. Akıl hastalığı veya akıl zayıflığı nedenleriyle açılan vesayet davalarında mutlaka resmi sağlık kurulu raporu alınacaktır. Hakim, kurul raporunu göz önünde tutarak kişinin dinlenmesine karar verebilir. Kısıtlama kararı kesinleşince kişinin yerleşim yerinde ve nüfusa kayıtlı olduğu yerde ilan edilir.

Vasi Ataması

Mahkeme, vasilik görevini yerine getirebilecek bir ergini vasi olarak tayin eder. Gerekli durumların varlığı halinde ve vasi olarak atanacak kişilerin rızalarının olması durumunda birden çok vasi ataması yapılabilir.

Vasilik koşullarının varlığı halinde mahkeme vasilik görevinde önceliği eşine ya da yakın akrabalardan birine verecektir. Bu atamada dikkat edilen hususlar, yerleşim yerlerinin yakınlığı ile kişisel ilişkilerdir.  Vesayet altına alınan kişiler ile aynı yerleşim yerinde oturanların vasi olarak atanması durumunda bu kişiler bu görevi kabul etmekle yükümlüdürler. Mahkeme uygun gördüğü takdirde, vesayet altına alınacak kişinin ya da ailesinin gösterdiği kimseler de vasi olarak atanabilir.