UNESCO Dünya Miras Listesi; Çatalhöyük

Konya’nın Çumra ilçesinde yer alan ve neolitik döneme tanıklık eden Çatalhöyük, tarihin derin izlerini taşıyor.

2012 yılında UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi’ne alınan Çatalhöyük, yerleşik hayata geçişle birlikte, tarımın başlangıcı ve avcılık gibi önemli gelişmelerin izlerini barındıran il kentlerden biridir. Sosyal düzeni, sanatı ve mimarisiyle günümüzde dikkatleri üzerine çeken en eski yerleşim yeridir.

Çatalhöyük, Doğu Höyüğü ve Batı Höyüğü olarak iki höyükten oluşmaktadır. Doğu Höyüğü, M.Ö. 7400 ve 6200 yılları arasına tarihlenen katmanlarda, sosyal örgütlenmeyi ve yerleşik hayata geçişi simgeleyen duvar resimleri, rölyefler, heykeller ve diğer sanatsal öğeler yer almaktadır. Batı Höyüğü ise M.Ö. 6.200 ve 5.200 yılları arasına tarihlenen Kalkolitik Döneme ait kültürel özellikler göstermektedir.

Çatalhöyük’ün en dikkat çeken yönü evlerinde kapının bulunmamasıdır. Tek katlı yapılardan oluşan evlere damlardan girilmekte ve merdivenle evin içine geçiş sağlanmaktadır. Araştırmacılar, o dönemde yaşayan insanların etraftaki yırtıcı hayvanlardan gelecek saldırılara karşı korunmak için bu yöntemi kullandıklarını söylemektedir.

Çatalhöyük’te yapılan kazı çalışmalarında çeşitli heykelcikler, çanak, çömlek, kolyeler vb. gibi tarihi eserler çıkarılmıştır. Çıkarılan en önemli objeler yüksek kabartma ana tanrıça heykelcikleridir. Kazılarda çıkarılan heykelcikler, o dönemin dini inançları konusunda bizlere bazı bilgiler vermektedir. Ana tanrıça heykelcikleri, o dönemde yaşamış insanların inançlarının güçlü tanrıça etrafında şekillendiği ve eserlerinde tanrısal dişiliğe saygı duyulduğu gözlemlenmektedir.