Çocukların Mahremiyet Hakkının Sosyal Medya Aracılığı ile İhlali

Çocuğun mahremiyet hakkı, çocuk haklarında gözetilmesi gereken en önemli ilkelerden biridir. Çocuğun kimliğinin açık edilmesi, çocukla yapılan iletişimin afişe edilmesi, çocuğun onayı alınmadan fotoğraflarının kullanılması çocuğun mahremiyet hakkını ihlal eden örneklerden birkaç tanesidir.

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi

Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, çocuk haklarının anayasası kabul edilen bir metin olup çocukların haklarının en geniş şekilde düzenlendiği uluslararası bir sözleşmedir. Türkiye sözleşmeyi 1990 senesinde imzalayan taraf devletlerden olup 1995 senesinde de Resmi Gazetede yayımlanmasıyla yürürlüğe girmiştir.

Çocuğun mahremiyet hakkı; çocuğun üstün yararı, ayrımcılık yasağı, çocuğun yaşama ve gelişme hakkı gibi diğer önemli haklarıyla beraber Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde düzenlenmiş ve ülkemizce de göz önünde bulundurulması hususu öncelikle anne babalara, çocuğa bakım verenlere ödev olarak yüklenmişken devletlere de hakların sağlanması hususunda yükümlülükler getirmiştir.

Çocuğun Mahremiyet Hakkının Önemi

Çocuklar genel kanının aksine “küçük insanlar” değillerdir. Çocuklar kendi geleceklerini inşa etmek üzere yetiştirilmeleri gereken bireylerdir. Anne babalar çocukların karar verme mekanizmalarının tam olarak gelişmediğini düşünerek çocukların görüşünü almadan çocukları adına hareket etmektedirler. Oysaki çocuklar hangi yaşta olurlarsa olsunlar yaşadıkları olaylar ile ilgili olarak kendi görüşlerini oluşturabilen bağımsız bireylerdir.

Yetişkinler sosyal mecralarda kendileriyle ilgili bir anının paylaşılmasını isteyip istememe hakları olduğunun farkındayken, çocukların bu hakka sahip olmadıklarını düşünerek, çocukların sosyal mecralarda görünür olmak isteyip istemediklerini, her halleriyle görünür olmaktan rahatsızlık duyup duymadıklarını düşünmeden çocuklarını sosyal medya platformlarında paylaşmaktadırlar. Oysaki, çocukların da bir mahremiyeti olduğunu ve bunların da göz önünde bulundurulmaları gerektiği her zaman hatırlanmalıdır.

Mahremiyet Hakkının İhlali ve Sonuçları

Sosyal medyada çocukların günlük yaşamlarına ilişkin hallerinin, kişisel bilgilerinin, çocuğun her halinin fotoğraflanarak paylaşılması çocukların mahremiyet hakkının ihlalidir. Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre de bu hakkın korunması öncelikli olarak anne ve babanın görevidir.

Çocuğun görüşü almadan fotoğraflarını, günlük yaşamına dair görüntülerini ve benzeri paylaşımları sosyal medyada yapılmamalıdır. Çocuğun görüşü alınmadan ya da çocuğun görüşünün olumsuz olmasına rağmen yapılan paylaşımların çocuğun kişilik haklarını zedeleyebileceği unutulmamalı, ileriki senelerde bu paylaşımların dava konusu olabileceği de bilinmelidir.